Loftsrydding utanfor unionen

Frå EU-kampen i 1994 (Foto: Arve Kjell Uthaug)

Det var ikkje berre i Brexit-debatten i Storbritannia det kunne gå ei kule varmt. Dei to flygeblada til høgre dukka opp under sommarens loftsrydding her i heimen, og skriv seg frå den norske striden om medlemskap i EU (EF) i 1994.


Fremskrittspartiets Ungdom kvidde seg ikkje for å trekkja linjene frå nei-sida i den norske europadebatten tilbake til nazistane under krigen. Dei laga eit flygeblad, eller ein mini-plakat, med tittelen NASJONAL SAMLING. Av dei små bokstavane nede på arket går det fram at samlinga er mot EF, og partitoppane Anne Enger Lahnstein (Sp) og Erik Solheim (SV) er avbilda saman med den ytterleggåande innvandringsmotstandaren Arne Myrdal. På baksida av plakaten blir det slått fast at "kommunistene vil slåss for Lahnstein som statsminister" og "Myrdal og rasistene oppfordrer deg til å stemme på SP". Her er eit litt lengre utdrag frå teksten:


NEI-kameratene maner til nasjonal samling mot EF-medlemskap. Med proteksjonisme, fremmedfrykt og egoisme, går korstoget inn i menneskesinnets skyggeside.


Med visjonsløst preik om krumming av agurker og spredning av myter om svenskeunionen, splittes folket og debatten forflates. Forførende folketalere samler nasjonale sosialister, og gir begreper fra en svunnen tid ny mening.


Antidemokratene kjører hyklerske angrep på Europatilhengere for EFs "demokratiske underskudd", mens Anne Enger og Erik sjøl vil nekte folk å bestemme i en folkeavstemning.


Så langt dei ivrige EU-tilhengjarne og framandfrykt-refsarane i Fremskrittspartiets Ungdom. Det siste avsnittet over referer sjølvsagt til at dei to partileiarane Lahnstein og Solheim ikkje utan vidare ville bøya seg for eit knapt ja i ei folkerøysting om EU. Heldigvis vart det nei-fleirtal, så politikarane slapp å ta stilling til eit knapt ja. Det langt meir edruelege flygebladet frå Europabevegelsen og Europeisk Ungdom med tittelen "Farlig begjær" var òg provosert over dei to partileiarane. På baksida av flygebladet heiter det m.a.:


På Stortinget finnes det to partier som vil angripe retten din til å bestemme. Senterpartiet og SV har bestemt at de selv skal tolke resultatet av en folkeavsteming om EF. Her er vårt tips til deres analyse: Nei blir nei og ja blir nei.


Så langt dette valmaterialet frå EU-kampen i 1994. Det var sikkert tilsvarande friske fråspark frå nei-sida, men dei dukka ikkje opp på loftet mitt i denne omgangen.


Forresten skal det ha vore endå livlegare i 1972.