Kule ord (25): sitja på otte

Kanskje sit ho på otte?
Måleri av Alfred Stevens (1823–1906)

Otte er eit godt kjent ord, sjølv om det i daglegspråket har kome i skuggen av ord som frykt, uro, bekymring og angst. At otten er på vikande front, får ein òg inntrykk av gjennom eit enkelt søk på Nettbibelen. I den første nynorske bibelomsetjinga frå Bibelselskapet (1938) var ordet otte nytta 93 gonger, ordet var med 26 gonger i den neste omsetjinga (1978/85) og så elleve gonger i den nyaste bibelomsetjinga frå Bibelselskapet (2011). Same vegen har det gått med verbet å ottast: frå 216, via 114 til 18.

Så det går tilbake med otten i bibelomsetjingane, andre ord blir nytta i staden. Det er forståeleg; bibelomsetjarane grip gjerne til ord og vendingar som er godt kjende og i vanleg bruk. Men otten er altså ikkje heilt fjerna.

Det var eigentleg ikkje ordet otte i seg sjølv dette skulle handla om, men uttrykket "å sitja på otte". Det kan t.d. vera ei mor som sit og ventar på at nokon av hennar eigne skal koma heim, dei burde alt vore komne, og ho er litt uroleg - ho sit på otte. Eg har kontakta nokre eldre folk som snakkar striledialekt, og dei kjenner uttrykket. Ordlaget "å liggja på otte" har òg vore vanleg. Det tyder å sova uroleg, spent på kva som skal skje. 

Om desse seiemåtane blir brukt i andre delar av landet, veit eg ikkje. Og det er nok ingen tvil om at dei er mindre vanlege i striledialekt no enn dei var før. Eit interessant spørsmål er dessutan om andre verb enn "sitja" og "liggja" kan kombinerast med "på otte" på denne måten. Eg kjenner ikkje til andre verb som kan koplast saman med "på otte" slik.